დავით გარეჯის თემაზე საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირდაპირ ეთერში გავიდა დოკუმენტურ-საგამოძიებო ფილმი - „გარეჯის მთის სიმართლე“. რასაც მალევე მოყვა ისტორიკოსთა მხრიდან კრიტიკა და გამოხმაურება. კერძოდ ერთ-ერთმა მათგანმა, ბექა კობახიძემ, მის სოციალურ ქსელში, ვრცელი სტატუსი მიუძღვნა, სადაც ხაზგასმით წერს: „აქ იმდენი მსხვილკალიბრიანი ტყუილია ნათქვამი, იმდენი ფაქტია დამახინჯებული, ჭეშმარიტების დამდგენი იმდენი ფაქტია მიზანმიმართულად დამალული, რომ არ შემეძლო ვრცელი რეცენზია არ დამეწერა“.

აღსანიშნავის, რომ არც „ქართული მარშის“ გარჯას ჩაუვლია უკვალოდ. სოციალურ მედიაში საკუთარ ოფიციალურ ფეისუბუქ გვერდზე გაავრცელეს გიორგი გაბედავას, ზემოხსენებული მოძრაობის ერთ-ერთი აქტიური წევრის მიერ შექმნილი ვიდეო, სადაც მიზანმიმართულად მიმდინარეობდა წინა ხელისუფლების დისკრედიტაცია და მათ გარეჯის გამყვიდველთა იარლიყიც კი მიამაგრეს.

მსგავსი შინაარსის ჟურნალისტური მოკვლევას გვთავაზობს ტელეკომპანია იმედი, რომელმაც ასევე წინა ხელისუფლება დაადანაშაულა საზღვრის დამდგენი რუკების გადამალვასა და დავით გარეჯის გასხვისებაში. ამასთან საგულისხმოა ისიც, რომ მთელი წინასაარჩევნო პერიოდის განამვლობაში ტელეკომპანია იმედი მაუწყებლობდა ლოზუნგით „დავით გარეჯი საქართველოა“. ეს კი ამომრჩევლების პატრიოტული გრნობებით მანიპულირებას ისახავდა მიზნად. ვინაიდან, არჩევნების შემდეგ, ეს წარწერა ეკრანიდან გაქრა.

კარტოგრაფების სახელით ცნობილ საქმეზე ივერი მელაშვილი და ნატალია ილიჩოვა 7 ოქტომბერს დააკავეს. პროკურატურის განცხადებით მათ „სახელმწიფოს წინააღმდეგ ნაბიჯის გადადგმის მცდელობასა და საქართველოს ტერიტორიის ნაწილის უცხო ქვეყნისათვის გადაცემას“ ედავებოდნენ. 8 ოქტომბერს კი მათ სასამართლომ ოფიციალურად წაუყენა ბრალი და წინასწარი პატიმრობა მიესაჯათ.

გარდა ამისა აღსანიშნავია ის გარემოებაც, რომ 1996 წლის 13 ივნისს ორი ქვეყნის სადელიმიტაციო-სადემარკაციო სამთავრობო კომისიის სხდომის ფარგლებში აზერბაიჯანმა და საქართველომ ხელი მოაწერეს ერთობლივი შეთანხმების ოქმს. გამომდინარე იქიდან, რომ საბჭოთა კავშირის პერიოდში საკმაოდ ხშირად იცვლებოდა საქართველო-აზერბაიჯანის საზღვარი და ვინაიდან ბოლო ცვლილება 1938 წელს განხორციელდა, ამიტომ ერთი შეხედვით ეს რუკა უნდა ყოფილიყო საზღვრის საბოლოოდ შეთანხმების საფუძველი.

მოგვიანებით 1942-43 წლებში ჩნდება ახალი რუკა, კიდევ უფრო დეტალური (1:100 000 მასშტაბით). სავარაუდოდ ეს არის სამხედრო რუკა, რომელიც იმ პერიოდისათვის საიდუმლო ინფორმაციას შეიცავდა. მასზე პირვანდელი 1938 წელს დადგენილი საზღვარი შავი ხაზებით იყო დატანილი, შესაბამისად ქართული მხარე თავდაპირველად მიიჩნევდა, რომ აზერბაიჯანთან საზღვრის დელიმიტაცია-დემარკაციის პროცესში 1942-43 წლის რუკას უნდა დაყრდნობოდნენ.



.

თუმცა მალევე, 1945 წელს გაჩნდა ახალი რუკა, სადაც ზემოხსენებულ 1942 წლის რუკაზე შავი ხაზებით დადგენილი საზღვრები, წითელმა ხაზებმა ჩაანაცვლა, ერთგვარად ხელით გადასწორდა საბჭოთა კავშირის მიერ, ხოლო საქართველოსათვის მნიშნელოვანი გეოგრაფიული ობიექტები დარჩა საქართველოს საზღვრებს მიღმა. შესაბამისად დელიმიტაცია-დემარკაციის საფუძველზე ეს რუკა ქართული მხარისათვის არახელსაყრელად შეფასდა.

სამეში, 2020 წლის მარტში ჩნდება ახალი რუკები, რომელიც დავით ხიდაშელმა რუსეთიდან ჩამოიტანა. ეს რუკა სავარაუდოდ იდენტურია რუკისა (მასშტაბი 1: 200 000), რომელიც ნატალია ილიჩოვამ დაახლოებით 2000 წელს კერძო პირთან აღმოაჩინა. თუმცა, კარტოგრაფიული კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ აღნიშნული რუკა რამდენიმე მიზეზით არ იყო საქართველოსთვის ხელსაყრელი- ამბობს ივერი მელაშვილის ადვოკატი გიორგი მშვენიერაძე.

1. კარტოგრაფიულად არ იყო სანდო;
2. ეს რუკები ასახავდა 1936-37 წლების სურათს და არა 1938-ის, რაც ჩვენთვის არ იყო სახარბიელო;
3. არსებობდა 1929 წლის ოქმი, რომელშიც სიტყვიერად იყო გაწერილი დადგენილი საზღვარი. შესაბამისად 1938 წლამდე გამოცემული ყველა რუკა აზერბაიჯანის სასარგებლოდ წყვეტდა საკითხს. ამიტომ საგულისხმოა, რომ დავით ხიდაშელს სწორედ ეს რუკები უნდა ჩამოეტანა რუსეთიდან.

შესაბამისად, გამოდის რომ დავით ხიდაშელის მიერ ჩამოტანილი რუკა, და იგივე 1938 წლის რუკის დედანი, არათუ წყვეტს დავით გარეჯის კომპლექსის პრობლემას, არამედ მთლიანად საზიანოა ქართული მხარისათვის.
შედეგად კითხვაზე თუ რა არის სადავო დავით-გარეჯის საკითხში, პასუხი გაცემულია - დავით გარეჯის კომპლექსი არასდროს ყოფილა შეთანხმებელი.

ამ პრობლემიდან რეალური გამოსავალი, აღნიშნული საქმის ფიგურანტებს, ორმხრივი მოლაპარაკების პროცესში ესახებათ, სადაც სახელმწიფოს უმაღლესი ორგანოების ჩართულობა უალტერნატივოა. თუმცა, ამ საკითხის პარალელურად დღემდე აქტიურად გრძლედება კარტოგრაფთა დისკრედიტაციის კამპანია.